Hari ini sy xada kelas la sngt...2 kelas je pun..boring xtau nk wat pe..tu bukak blog tu..pg td baru lepas bentang pasal seorang tokoh Jamaluddin al-Afghani... Anda kenal???? harap-harap anda kenal..jgn la xknl plak..sebagai umat Islam..kita kena la ingt tokoh2 Islam yg byk memperjuangkan agama Islam...
sy bg kisah beliau, anda bacalah ye...byk sngt pembaharuan yg dilakukan oleh beliau untuk dalam bidang politik, agama & penulisan...serta gerakan yg dilakukannya, tp pembaharuan beliau lebih kepada politik..
2.1 Pembaharuan dalam bidang politik
Jamaluddin al-Afghani merupakan seorang tokoh pemikir yang ulung, berkeperibadian yang luhur, beliau mengenali Barat secara penyelidikan dan lawatan. Pengetahuannya juga termasuk kebudayaan dan politik Barat. Beliau merupakan seorang tokoh ulama’ yang pernah mengajar di Universiti al-Azhar, di masjid-masjid dan sebagainya. Beliau juga seorang tokoh politik yang pintar dan berkalibar (Smith 1957: 89). Penentangan terhadap penjajah melalui pembaharuannya dengan pidato, penulisan dan artikel-artikel yang boleh menyuntikkan semangat juang orang-orang Islam.
Kebanyakan tokoh berpendapat bahawa pembaharuan al-Afghani lebih kepada pembaharuan pemikiran politik dari pembaharuan dalam bidang keagamaan. Lothrop Stoddard 1966 menyatakan :
“Pemikiran al-Afghani yang berkaitan masalah agama amat sedikit, berbanding perhatian-perhatian dan pemikirannya yang lebih banyak dalam bidang politik”.
Muhammad Abduh murid al-Afghani pula menyatakan antara lain bahawa matlamat penjagaan dan kesusahan yang ditempuh oleh al-Afghani sepanjang hayatnya adalah untuk membangunkan negeri Islam dari kelemahan dan menyedarkan pemimpin supaya dapat membentuk sebuah negeri yang kuat. Kerana kesedaran ini dapat mengembalikan kegemilangan Islam serta dapat menghapuskan Inggeris di negeri-negeri Islam.
Al-Afghani mula bergiat dalam politik semenjak umurnya 21 tahun di negaranya sendiri iaitu Afghanistan, ketika mana beliau telah dilantik sebagai pembantu kepada Pangeran Post Muhammad Khan, pemerintah Afghanistan ketika beliau kembali ke negaranya setelah selesai mengerjakan haji pada tahun 1858M. Pada tahun 1864M, beliau telah menjadi penasihat Sher Ali Khan dan kemudian beliau telah dilantik sebagai Perdana Menteri oleh Muhammad A’zam Khan. Beliau berusaha bersungguh-sungguh untuk kebangkitan semangat nasional.
Hal ini adalah untuk melihat bumi Afghanistan bebas dari pengaruh dan belenggu penjajah. Beliau merencanakan Afghanistan untuk dirombak menjadi sebuah negara moden dengan sistem pemerintahan yang diperbaharui. Kejayaan pertamanya adalah dilantik menjadi Perdana Menteri ketika usianya 27 tahun. Beliau banyak melakukan pembaharuan terutama dalam bidang pendidikan, kesihatan dan menerbitkan akhbar serta melakukan reformasi dalam hubungan negaranya dengan Negara antarabangsa ( Muhammad Iqbal 1977: 65).
Dalam bidang pendidikan, beliau membuka sekolah-sekolah baru dengan method pengajaran moden. Beliau menekankan peranan surat khabar dalam negeri dan merasmikan surat khabar pertama, Shams al-Nahar. Surat khabar ini mendapat sambutan hangat daripada orang-orang Afghanistan yang berpendidikan dan membawa pengaruh konstruktif (membina) pada pemikiran umum. Sekaligus surat khabar itu juga menaikkan populariti al-Afghani sendiri.
Beliau juga menyusun semula angkatan tentera, membangkitkan semangat patriotik. Dengan pengerahan tenaga muda, peraturan disusunnya. Beliau menyatakan kepada angkatan tentera (bersenjata) bahawa mereka merupakan pegawai yang mesti berjuang demi kehormatan tanah air mereka.
Selain itu, beliau juga telah menubuhkan rumah sakit yang telah dikendalikan oleh pemerintah bagi merawat orang-orang sakit. Sebelum diwujudkan pembaharuan ini, banyak ribuan rakyat yang mati tanpa ada kelengkapan rawatan yang sepatutnya.
Al-Afghani melibatkan diri dalam kancah politik Mesir pada tahun 1876M, setelah melihat adanya campurtangan Inggeris dalam soal politik di Mesir. Melalui usahanya yang gigih ketika di Mesir pada tahun 1879 M. Al-Afghani dapat menubuhkan Parti Kebangsaan (al-Hizab al-Watani). Melalui parti ini, beliau berusaha menanamkan semangat kesedaran Nasionalisme dalam diri orang-orang Mesir. Parti ini bertujuan untuk memperjuangkan pendidikan universal, kebebasan akhbar, dan permasukan unsur-unsur Mesir ke dalam kedudukan militer (ketenteraan).
Parti ini terus hidup sehingga abad ke-20 dan di pimpin oleh tokoh yang berkaliber seperti Mustafa Kamal yang merupakan anak kepada Ali Muhammad yang terdiri dari kalangan orang kaya. Matlamat asalnya kewujudan parti ini adalah untuk menggulingkan Khedive Ismail dan digantikan oleh anaknya Taufiq Pasha, kerana sebelum itu Taufiq Pasha pernah berjanji dengan rakyat Mesir bahawa beliau akan melakukan pembaharuan seperti yang dituntut oleh Islam seperti yang diharapkan oleh al-Afghani. Tujuan utama al-Afghani ialah menegakkan “Kesatuan Islam” di bawah satu pemerintahan Islam yang diketuai oleh seorang khalifah yang berkuasa sepenuhnya ( Landau 1952:vol 26: 50).
Kegiatan yang dilakukan oleh al-Afghani ketika berada di Mesir telah memberi pengaruh yang besar terhadap umat Islam di sana. Beliau telah berjaya membangunkan semangat berfikir di kalangan penduduk Mesir sehingga negara itu mencapai kemajuan dan menjadi sebuah negara moden. Beliau ingin melihat cita-citanya terhasil dengan jayanya. Beliau banyak mempengaruhi negara-negara lain supaya melakukan pemberontakan terhadap penjajah Barat sehingga menimbulkan perasaan anti-penjajah yang meluap-luap dikalangan negara-negara yang sempat dilawatinya seperti Sudan, Turki, India, Iran, Mesir. Malangnya, oleh kerana keterlibatan al-Afghani dalam politik Mesir, akhirnya beliau telah diusir keluar dari Mesir oleh pemerintah. Beliau kemudian pergi ke Paris.
Pada tahun 1882M ketika berada di Paris beliau telah menubuhkan (Pertubuhan) Kumpulan al-Urwah al-Wuthqa (Ikatan Yang Kukuh). Anggota-anggotanya terdiri daripada orang-orang Islam dari India, Mesir, Syria, Afrika Utara dan lain-lain. Pertubuhan ini bertujuan untuk memperkuatkan rasa persaudaraan sesama Islam, membela, dan membawa umat Islam kepada kemajuan. Pertubuhan ini turut menerbitkan sebuah jurnal mingguan dengan nama yang sama iaitu Urwah al-Wuthqa, yang mengecam keras Barat. Majalah mingguan ini hanya dapat bertahan selama 18 tahun keluaran. Terbitan pertama muncul pada tanggal 13 Mac 1884 dan yang terakhir 16 Oktober 1884. Ini kerana pihak Barat melarang pengeluarannya di negeri-negeri Islam disebabkan bimbang terhadap pengaruh akhbar tersebut.
Tujuan utama mingguan itu ialah:
1. Untuk memberikan maklumat kepada orang dengan maksud untuk menyeru mereka kembali kepada kesatuan politik dan untuk menyedarkan negara-negara Islam bahawa negara Eropah sebenarnya mengambil keuntungan dari pertikaian-pertikaian serta sikap lemah dalam negeri-negeri Islam itu.
2. Menyemaikan kesedaran kepada umat Islam untuk melindungi perbatasan setiap negara Islam terhadap setiap serangan ataupun campur tangan dari negara lain dan untuk menggunakan keseluruhan sumber yang mereka ada guna menghadapi serangan.
3. Membangkitkan semangat untuk berjuang bagi pembebasan semua negara yang dikuasai oleh kekuatan Kolonial Barat. Salah satu misi al-Afghani di Paris juga ialah untuk menjelaskan kepada negara-negara Islam agar mereka membangun pertahanan nasional mereka sendiri dan jangan bergantung pada potensi militer negara-negara Eropah. Demi keselamatan dan kedaulatan mereka sendiri, al-Afghani ingin agar mereka memenuhi keperluan mereka sendiri.
Ringkasnya dalam bidang politik, beliau menyeru kepada pemerintahan demokrasi. Menurut beliau, sistem pemerintahan autokrasi perlu dihapuskan. Selain itu, Ketua Negara perlu mengadakan syura bersama pemimpin masyarakat yang mempunyai banyak pengalaman dalam pentadbiran. Al-Afghani berusaha memberi pemahaman bahawa pentadbiran Islam yang sebenar menghendaki pemerintahan yang memberi kebebasan kepada rakyat untuk bersuara (kebebasan menyuarakan pendapat). Bahkan Ketua Negara perlu mematuhi undang-undang dasar yang telah ditetapkan.
2.2 Pembaharuan dalam bidang agama
Menurut al-Afghani, kemunduran umat Islam bukanlah disebabkan agama Islam, tetapi disebabkan umat Islam sendiri yang bersifat statik, berpegang pada taqlid, bersikap fatalis (bersikap menyerah dan pasrah kepada nasib), meninggalkan akhlak yang mulia dan tidak mementingkan ilmu pengetahuan. Ini bermakna umat Islam telah meninggalkan ajaran Islam yang sebenarnya. Al-Afghani menyeru agar umat Islam bersifat dinamik, tidak bersifat fatalis, berpegang teguh pada akhlak yang tinggi dan mencintai ilmu pengetahuan. Manakala sikap statik telah membawa umat Islam menjadi tidak berkembang, dan hanya mengikut hasil ijtihad ulama sebelum mereka.
Salah faham terhadap qada’ dan qadar juga mesti diperbetulkan. Menurut al-Afghani, qada’ dan qadar yang sebenarnya ialah mempercayai bahawa segala sesuatu yang berlaku itu terjadi kerana ada sebab dan musababnya. Menurut al-Afghani lagi, terdapat sebahagian umat Islam mempecayai bahawa agama hanyalah amalan-amalan yang berkaitan dengan kerohanian semata-mata. Oleh itu mereka tidak mahu turut serta dalam usaha-usaha untuk membangunkan kehidupan dunia. Keadaan ini juga merupakan kehidupan dunia. Keadaan ini juga merupakan salah satu sebab menjadikan umat Islam mundur, sedangkan Barat semakin maju.
Al-Afghani ingin melihat umat Islam kuat, dinamik dan maju. Jalan keluar yang ditunjukkannya untuk mengatasi keadaan ini ialah melenyapkan pengertian salah yang dianuti oleh umat Islam dan kembali kepada ajaran Islam yang sebenar. Menurut beliau, Islam mencakupi segala aspek kehidupan, termasuk ibadah, hukum-hakam, bahkan sosial. Beliau menyeru agar umat Islam kembali kepada ajaran Islam yang sebenar di samping beramal dengan akhlaq yang tinggi dengan menyucikan hati daripada perkara yang boleh merosakkan persaudaraan umat Islam. Apabila umat Islam berpegang teguh dengan ajaran Islam yang sebenar, kemajuan dapat direalisasikan kembali.
2.3 Pembaharuan dalam bidang penulisan
Dalam bidang penulisan (kewartawanan), ketajaman mata penanya, pandangan dan fikiran amat menakutkan pihak penjajah terutama Inggeris. Al-Afghani menyelar penjajah secara langsung tanpa berselindung lagi. Keadaan ini amat mencemaskan pihak musuh kerana belum pernah pada zaman itu ada penulis-penulis sanggup berbuat demikian.
Al-Afghani telah menganjurkan kempen memperbaiki bahasa dan mengarang. Ini bertujuan untuk menambah ilmu pengetahuan umat Islam dan menanamkan mereka dengan keinginan membaca karangan yang indah dan teratur gaya bahasanya. Tambahan pula tugas sasterawan, penulis, pengarang dan penyair, menurut al-Afghani, bukan sekadar untuk memuji raja tetapi untuk menyedarkan umat Islam. Inilah yang dilakukan oleh al-Afghani.
Antara karangannya yang terpenting ialah mengenai politik Imperialisme di negara-negara Timur. Hasil karangan al-Afghani ini menarik perhatian umum sehingga menjadi bahan perbincangan id kalangan ahli-ahli dan tokoh-tokoh politik tertinggi di Britain. Hal ini kerana, dalam penulisannya beliau telah menceritakan mengenai tipu daya dan muslihat jahat orang-orang Inggeris. Al-Afghani juga menerangkan mengenai taktik penjajah dalam melaga-lagakan Sultan-sultan dan pemerintah di negeri Timur.
Untuk membangunkan angkatan penulis muda yang cekap, beliau telah nemcipta fahaman baru yang dianjurkan olehnya sendiri dalam akubar. Selain itu, beliau juga menceritakan keadaan politik Mesir dalam penulisannya. Malah beliau telah menumpukan perhatian bagi mempengaruhi penduduk sesebuah negeri supaya menyedari bahaya penjajahan asing. Keberaniannya amat jelas. Hal ini dapat dilihat melalui tulisan beliau di akhbar yang tidak pernah menyembunyikan peribadinya yang bersifat anti penjajah.
Di samping itu, ketajaman dan kepintaran al-Afghani dalam bidang penulisan ini telah diperakui sendiri oleh seorang pemimpin Parti Liberal Inggeris iaitu Glad Stone yang amat tertarik dengan tulisan al-Afghani. Beliau telah mengatakan bahawa al-Afghani sememangnya seorang yang berwibawa dan merupakan ahli fikir yang bijak pada abad tersebut.
Jamaluddin juga menulis banyak buku dan artikel. Antaranya ialah:
(a) Bab ma ya’ulu ilaihi Amr al-Muslimin (Pembaharuan tentang sesuatu yang melemahkan orang-orang Islam)
(b) Makidah asy-Syarqiyyah (Tipu Muslihat Orientalis)
(c) Risalah fi ar-Radd ‘Ala al-Masihiyyin (Risalah Untuk Menjawab Golongan Kristian:1895)
(d) Diya al-Khafiqain (Hilangnya Timur dan Barat: 1892)
(e) Haqiqah al-Insan wa Haqiqah al-Watan (Hakikat Manusia dan Hakikat Tanah Air:1878)
(f) Al-Radd ‘Ala al-Dahriyyin ( Jawaban Terhadap Golongan Atheis)
3.0 Gerakan pan-Islamism
Nama al-Afghani selalu dikaitkan dengan dua gerakan yang sering disebut-sebutnya. Yang pertama ialah nasionalisme yang dikempenkannya terutama di Mesir dan India untuk menentang kolonialisme. Yang keduanya ialah pan-Islamism atau penyatuan negar-negara Islam. Kejayaan daripada inilah yang menjadi kepada salah satu kunci penting pemikiran al-Afghani. Menurutnya bersatu merupakan salah satu tiang agama Islam. Untuk itu, beliau menyeru agar para pemerintah Negara Islam bersatu ( Ensiklopedia Islam, 2003:3:55).
Secara umumnya pan- Islamism boleh dimaksudkan sebagai rasa persaudaraan kasih sayang, saling cinta mencintai sesama umat Islam di dunia. Pan- Islamism itu merupakan satu perasaan halus yang wujud dalam diri umat Islam ( Smith, 1957: 88). Sebelum pengusiran al-Afghani ke India pada tahun 1879 M, dari Mesir, beliau telah membuka perbincangan mengenai penyatuan umat Islam sedunia, kemudian beliau terus menulis surat rayuan kepada seorang pembesar Turki untuk dijadikan sebagai agen penyatuan ummah. Namun, tidak ada dokumen yang jelas tetapi ada pendapat bahawa bermulanya surat-surat al-Afghani itu diantara tahun 1877-1878 M. Ini berdasarkan kepada: ( Keddie, 1972: 131).
1) Reformasi al-Afghani dirancang sebelum 1879 M, beliau menulis surat pertama ke Istanbul dan diikuti ke destinasi-destinasi yang lain dan surat-suratnya kepada raja Riyad Pasha Mesir pada tahun 1879 M, menyatakan beliau akan ke Istanbul.
2) Pada tahun 1877-1879 M, al-Afghani bertindak untuk membangkitkan semangat orang-orang Islam Rusia menentang negara tersebut. Pada masa itu juga bermulanya pengisytiharan perang antara Turki dengan Rusia.
3) Penerbitan majalah al-Urwat al-Wustqa pada tahun 1884 M memberi tamparan hebat kepada Inggeris dan Perancis. Kemudian Turki pula melancarkan pan-Islamism beberapa tahun kemudian iaitu diantara tahun 1891-1892 M.
Muhammad Abduh dan al-Afghani mempunyai persamaan dalam pendekatan satu bentuk pemerintahan negara dengan matlamat untuk mewujudkan pemerintahan berbentuk khalifah, tetapi mastilah dibatasi undang-undang yang tidak boleh sewenang-wenangnya menjalamkan urusan pentadbiran tetapi keputusan khalifah terletak kepada Syura iaitu sebagai badan perunding yang didasarkan kepada undang-undang Allah ( Mammud Haq 1970: 56). Jelaslah kepada kita bahawa asas pergerakan politik al-Afghani merupakan hasrat yang memenuhi cita-cita reformasinya, di samping menyedarkan umat Islam supaya membebaskan diri dari belenggu kejahilan. Kegiatan politik beliau itu wujud hasil dari pemikiran dan lawatan-lawatan beliau ke Negara-negara Islam dan Eropah. Bahkan juga pengalaman dan penindasan demi penindasan yang dilakukan ke atas umat Islam. Inilah cita-cita luhur dan murni seorang tokoh reformer terhadap ummah sekaligus untuk melihat dan memusnahkan cita-cita jahat penjajah yang sekian lama membelenggu Umat Islam. Di samping itu, beliau berhasrat untuk membimbing umat Islam ke jalan yang diredhai.
Sifat seorang ulama’ yang mempunyai keilmuan yang tinggi juga mendorong sebarang fahaman yang boleh membawa kemunduran dan kehancuran. Jika kita dapat perhatikan secara terperinci Gerakan pan-Islamism yang diwujudkan melalui idea pemikiran al-Afghani ini, kita dapat melihat, seolah-olah tergambar oleh kita pada zaman Rasulullah s.a.w. telah pun ada dimana pengikut-pengikutnya yang kurang sanggup berjuang menentang musuh-musuh Islam terutama Musyrikin Mekah.
3.1 Idea Penubuhan Pan-Islamisme (Persatuan Seluruh Umat Islam)
Menurut al-Afghani, kekuatan dan keteguhan hidup umat Islam bergantung kepada kejayaan membina persatuan dan bekerjasama dalam segala hal, dari sekecil-kecil perkara hinggalah perkara-perkara besar yang memerlukan perbincangan bersama. Persatuan umat Islam mestilah diwujudkan kembali supaya umat Islam bersatu bagi mengecap kemajuan Beliau berpendapat jalan utama untuk menguatkan sesebuah empayar adalah perpaduan (kesatuan) masyarakat. Beliau percaya setiap bangsa mempunyai semangat kesetiakawanan. Penerapan semangat ini akan mewujudkan rasa bangga seseorang terhadap bangsanya. Umat Islam perlu bersatu padu untuk memajukan Islam. Atas tujuan inilah ketika beliau berada di Paris, beliau telah membentuk sebuah pertubuhan yang dikenali sebagai al-Urwah al-Wusqa yang dianggotai orang-orang Islam dari India, Mesir, Syria, Afrika Utara dan lain-lain.
Pan-Islamisme di bawah pimpinan Jamaluddin al-Afghani mengetengahkan beberapa pemikiran iaitu:
(a) Seruan supaya umat Islam kembali kepada bimbingan Kitab suci al-Quran dan Sunnah Rasulullah setiap masa.
(b) Memperbaiki realiti hidup umat yang menyebabkan kemunduran dunia Islam. Beliau menyeru agar umat Islam kembali kepada pemikiran yang ditunjukkan oleh al-Quran dan al-Sunnah dengan membangunkan asas pengetahuan yang luas, keperibadian yang berani, jihad Islam yang kental yang tidak mengenal rasa takut tetapi hanya mengharapkan rahmat dan keredhaan Allah (dalam erti kata bersatu di bawah satu akidah).
(c) Seruan kepada kesatuan dunia Islam berpecah belah. Keadaan ini memudahkan kuasa penjajah menguasai sebahagian besar dunia Islam. Kemudian mereka melumpuhkan keperibadian, merosakkan pemikiran serta meruntuhkan akidah dan akhlak umat Islam.
(d) Seruan supaya umat Islam membina kembali tamadun Islam. Kerana tamadun Islam adalah sebuah tamadun yang unggul. Ia tidak dibina berasaskan fanatik, tetapi berasaskan kaedah-kaedah agama yang berpandukan al-Quran.
4.0 Kesimpulan
Secara kesimpulannya Jamaludin al-Afghani merupakan seorang tokoh pemikir yang unggul. Beliau juga banyak berhijrah ke negara-negara lain untuk melihat suasana Islam ketika itu yang banyak dikuasai oleh penjajah Barat. Pembaharuan beliau lebih kepada pembaharuan politik. Beliau banyak membela kebebasan manusia dan berani berjuang menentang penjajah Barat.
Al-Afghani menganjurkan pembaharuan di mana pun beliau pergi dan tinggal di dunia Islam mahupun di luarnya. Beliau berpendirian bahawa kezaliman dan kekuasaan autokrat selalu menimbulkan bermacam-macam penyelewengan, fitnah-fitnah intelektual, serta perhambaan politik dari ekonomi massa. Setelah membebaskan kaum Muslimin dari perhambaan negara-negara kuasa-kuasa besar atau kakitangan mereka, tujuan seterusnya ialah untuk menyatukan mereka semula, demi kepentingan mereka sendiri juga untuk kebaikan umat manusia. Misi hidupnya adalah untuk mengakhiri kekuasaan internasional terhadap negara-negara Islam yang hendak digabungkan dalam satu federasi atau perserikatan yang didasarkan atas prinsip-prinsip Islam (gagasan Pan-Islamismenya).
Banyak pembaharuan yang dilakukan oleh beliau sama ada dari segi politik, agama, penulisan, pendidikan, dan kesihatan. Ini telah membuktikan bahawa Jamaluddin al-Afghani seorang yang cekal dan sanggup melakukan apa sahaja untuk meningkatkan martabat orang Islam.
No comments:
Post a Comment